6C:
REPORTAGE OVER ANGLICISME
Anglicisme
Het anglicisme, ofwel de verengelsing van de
Nederlandse taal. Er heerst angst voor de versobering van het Nederlands of
zelfs een Engelse overname. In 2013 werd de eerste verkiezing ‘Anglicisme van
het jaar’ gehouden, waar Engelse woorden die veelvuldig gebruikt verkozen
worden tot jury- en publiekswinnaar. Taalverloedering, “je hoort het steeds
meer!”, Nederlandse opleiding die in ‘slecht’ Engels worden gegeven zijn enkele
voorbeelden van de weerzin. http://www.anglicisme.nl
In
deze reportage willen wij een evenwichtig beeld schetsen van zowel burgers en
wetenschappers wie tegen (Jan
Rouwkens), en “voor” (Ad Backus) het anglicisme zijn. Is het
fenomeen wel zo onschuldig, komt het echt meer voor dat tien jaar geleden en
zijn Engelse woorden of geheel Engelse colleges slecht voor het onderwijs aan
de universiteit?
Conclusie
van de reportage: het valt eigenlijk wel mee met de hoeveelheid Engelse
leenwoorden en verengelsing in het Nederlands. Taal is namelijk geen nul-som.
Sociolinguïstiek kan ons helpen bij het bespreken van het fenomeen anglicisme.
Sociolinguïstiek
(Wikipedia) Sociolinguïstiek bestudeert het verband tussen de taal en een sociale groep. Taalgebruikers behoren tot verschillende groepen die in te delen zijn volgens klasse, netwerk, subcultuur, leeftijd en geslacht. Dit zijn de voornaamste onderzoeksvariabelen. Verder bestudeert de sociolinguïstiek stilistische variatie en de taal van één spreker in verschillende situaties. Doel is uiteindelijk inzicht in taalkundige en sociale factoren die de taalvariaties en -veranderingen tot stand brengen.
Begin reportage: Introductie op het onderwerp
Het vak Media,
tijd en ruimte, ofwel Media, Time and
Space wordt in het Engels gegeven aan Nederlandse studenten, door zowel een
Amerikaanse als Nederlandse docent. Waarom eigenlijk? Wat vinden de studenten
ervan?
Een
aantal shots van de gevulde collegezaal waar docent dhr. Niels van Doorn college
geeft introduceert de reportage. In de pauze of na het college vragen we
studenten: Wat vind je van de Engelse taal op de universiteit? Voegt het toe
aan je opleiding? Zou het beter zijn als de docent daadwerkelijk Engels was, of
volg je de les liever in het Nederlands? Na de antwoorden vragen we een wetenschapper (WIE?) om uitleg over het
gebruik van het Engels als voertaal.
Na
de introductie interviewen we taalkundigen die zowel voor als tegen het
anglicisme zijn.
Gasten voor de reportage
Niels van Doorn
Niels van Doorn is assistent professor in
Nieuwe Media en Digitale Cultuur aan het departement Mediastudies (faculteit
der Geesteswetenschappen) aan de UvA. Hij geeft de colleges Media, Time and Space aan tweedejaars
studenten Media en Cultuur. We kunnen hem interviewen over zijn mening betreft
het anglicisme.
Contact
Adres: Turfdraagsterpad
9,
1012 XT
Email: N.A.J.M.vanDoorn@uva.nl
Telefoon: 0205254719
Sterre Leufkens
Contact
Nicole van der Sijs
Taalkundige en etymologe Nicoline van der Sijs
onderzocht in 1994 middels een steekproef in de NRC hoe groot het aandeel
Engelse woorden was. Dit herhaalde ze in 2012. En het aandeel was wel iets
toegenomen, maar nog steeds heel klein. Van der Sijs heeft tevens in november
2010 de website etymologiebank.nl opgericht en in sinds januari 2013
projectleider van Nederlab (http://www.nederlab.nl).
Van
der Sijs zou ons kunnen helpen aan informatie over de vorming van de
Nederlandse taal, welke ontwikkelingen betreft het anglicisme herkent zij en
wat is haar mening over het onderwerp?
Bronnen
Bron: http://www.dejongenskamer.nl/anglicismen.htm en http://nl.wikipedia.org/wiki/Nicoline_van_der_Sijs
Contact
KAN NIET VINDEN?
Ad Backus Ad Backus is een sociolinguïst die ons zou
kunnen helpen met het maken van de reportage. Hij kan een objectieve mening
geven over het fenomeen anglicisme en daar veel informatie
over verschaffen.
Tilburg University heeft dr. Ad Backus met ingang van 1 september benoemd tot hoogleraar Linguïstiek en Sociolinguïstiek bij de Tilburg School of Humanities. Backus is gespecialiseerd in de gevolgen van meertaligheid voor iemands woordenschat en voor de structuur van die talen.
Maar er is niet zoveel aan te doen, zeggen taalkundigen.
''Het is vechten tegen de bierkaai", zegt Ad Backus. Hij is hoogleraar
sociolinguïstiek aan de Tilburg University. Sociolinguïstiek is de discipline
die het verband tussen taalgebruik en onder meer sociale klasse en geslacht
bestudeert. www.nu.nl
''Je hoeft je er niet druk over te maken. Veel Engelse
woorden zullen gewoon weer verdwijnen als ze niet nodig blijken te zijn. En als
ze niet verdwijnen worden ze gewoon opgenomen in het Nederlands."
Alle deskundigen verwijzen naar de opkomst van de
computer, wat een heel scala aan nieuwe begrippen met zich meebracht. Vaak in
het Engels aanvankelijk. Het woordcomputer
s gebleven - er is kennelijk geen goed Nederlands alternatief voor. Maar een file is al lang een document. ''Het frappante
was dat ik op een gegeven moment de enige was die het woord saven nog gebruikte,
terwijl verder iedereen het over 'bewaren' had", zegt Backus.
Contact
E-mail: a.m.backus@tilburguniversity.edu
Telefoon: +31 13 466 2654
Anne Bannink
Docent
Engels aan de UvA. Ze is tegen het anglicisme.
My research interests include
discourse studies, second/foreign language acquisition, anthropology of
education and intercultural communication. In my PhD I analysed the
sociocultural and interactional dimensions of four types of educational
encounters in higher education.
I am coordinator of the ACLC
research group Institutional Discourse.
>>
Steeds meer gebruik van het Engels in Nederlandse opleidingen?
Contact
Telefoon: 0205253053
of 0205253830
Jan Roukens
In 1999 is de Stichting Nederlands
ontstaan vanuit de werkgroep Anglowaan, verwant aan het tijdschrift Onze Taal.
De werkgroep Anglowaan bestond uit mensen die zich richtten tegen de vervanging
van Nederlandse woorden door Engelse woorden. Het hoofddoel van de stichting is
om de devaluatie van het Nederlands (door het Engels) tegen te gaan. De
stichting heeft een webiste waarop het laatste 'nieuws' omtrent
Nederlands-Engelse taalontwikkeling wordt geplaatst, deze pagina bestaat
voornamelijk uit berichten die de verengelsing van het Nederlands afkraken, de
opinie van de schrijvers komt zeer duidelijk naar voren in de tekst. Hoofd van
het bestuur van de stichting is Jan Roukens. Eind 2014 werd hij geïnterviewd
door de website Nu.nl over de verkiezing van het populairste Engelse woord in
het Nederlands. In het artikel komt naar voren dat Roukens de vervanging van
Nederlandse woorden door Engelse onnodig vindt omdat er gewoon al Nederlandse
woorden voor bestaan, het woord anglicisme heeft voor hem een negatieve
bijklank. Jan Roukens zou binnen onze reportage goed passen als expert op het
gebied van de Nederlandse taal en vervent tegenstander van verengelsing. Hij
zou in een interview met heldere argumenten kunnen komen waarom de verengelsing
zo slecht is voor onze taal, die wij vervolgens kunnen voorleggen aan Ad
Backus, de expert die juist géén tegenstander is van verengelsing.
Contact
MISSCHIEN
OOK NOG LEUK OM IETS MEE TE DOEN:
>>
Terug vertalen van “verengelsde”
woorden, zoals ‘Wat de neuk?’ Studio quiz.
>> Hip’ om Nederlandse spreekwoorden naar het
Engels te vertalen, zoals “make that the cat wise” (FB) en “I always
get my sin”. https://www.facebook.com/MakeThatTheCatWise
